آیت الله العظمی فاضل لنکرانی از مراجع عظام تقلید قم، ساعتی پیش به ملکوت اعلی پیوست.

ایشان که مدتی پیش به دلیل بیماری در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری بود، به علت شدت بیماری، مقارن ظهر امروز و در آستانه ایام سوگواری حضرت فاطمه زهرا (س) به دیار باقی شتافت.

آیت الله العظمی فاضل لنکرانی که برجسته ترین موسس و عضو جامعه مدرسین حوزه علیمه قم به شمار می‌آمد، مورد اعتماد ویژه امام خمینی بوده و این اعتماد به سلامت و قوت مبانی فقهی وی، یکی از دلایل پیام تاریخی منشور روحانیت بود که درآن امام خمینی طلاب را به تبعیت از جامعه مدرسین حوزه علمیه قم فراخوانده بود.

ایشان از کودکی یار و همراه شهید حاج آقا مصطفی خمینی بود و به گفته خود آیت‌الله فاضل، امام به ایشان فرمود: فلانى من تو را به منزله مصطفى مى دانم، رفتارى که با مصطفى داشتم با تو دارم، و تعبیر ایشان این بود که من تو را از کوچکى بزرگ کرده ام و همینطور هم بود.

هم‌اکنون صدای شیون در کنار نوای قرآن از بیت آیت‌الله فاضل به گوش می‌رسد و ارادتمندان ایشان در کنار علما و مسوولان شهر در آنجا به عزاداری مشغولند، آیت‌الله صافی گلپایگانی نیز دقایقی پیش برای تسلیت در این دفتر حضور یافتند.

نگاهى به زندگى آیة الله العظمى فاضل لنکرانى
عالم ربانى و مرجع بزرگ تقلید شیعیان حضرت آیة الله العظمى حاج شیخ محمد فاضل لنکرانى در سال 1310 هجرى شمسى در شهر مقدس قم و در خانواده علم و فضیلت و عمل چشم به جهان گشود. پدر ایشان، مرحوم آیة الله حاج شیخ فاضل لنکرانى از علماى صاحب نام و از اساتید بزرگ حوزه علمیه و از معتمدان و مصاحبان آیة الله العظمى بروجردى مرجع بزرگ شیعیان جهان و از اصحاب استفتاء ایشان بود.

از مرحوم آیة الله محسنى ملایرى که روابط نزدیکى با مرحوم آیة الله العظمى بروجردى داشت نقل است که میگفتند مرحوم آیة العظمى بروجردى در زمانى که آیة الله فاضل در سن جوانى بودند بارها تصریح به اجتهاد ایشان داشتند. در سالهاى دهه 40 که آیة الله فاضل لنکرانى دوران جوانى را به کمال میرساندند و فاصله بین سى تا چهل سالگى را سپرى مى کردند، از مدرسان معروف، برجسته و کاملا شناخته شده اى بودند که فضلاى آن روز حوزه علمیه قم سطوح عالیه را در محضر ایشان میخواندند و حوزه هاى درس مکاسب و کفایه ایشان بسیار پرجاذبه و مجمع اهل فضل بود. در همین سالهاى دهه 40 بود که ایشان به درخواست جمعى از شاگردان کفایه خود، درس خارج اصول را آغاز کردند و در جمع علماى والامقام حوزه علمیه قم که در صراط هدایت حوزه در عرصه علم و عمل و فضیلت و معنویت حرکت مى کردند، درخششى فوق العاده داشتند.

قدرت بیان، تسلط بر مبانى علمى علماى علم اصول و فقهاى نامدار شیعه، آگاهى از آراء اهل سنت، فحص کامل و جامع، همراهى با شاگردان براى درک صحیح و کامل مطالب و ارائه پاسخ هاى همراه با اتقان و شکیبائى به اشکالات مستشکلین، از ویژگیهاى این مدرس پرکار و جامع نگر حوزه بود. به همین جهت، فضلاى آن روز حوزه علمیه قم که سطح عالى را به پایان برده بودند، به سرعت جذب حوزه درسى ایشان شدند و بعد از مدت کوتاهى که علاوه بر اصول، تدریس خارج فقه را نیز به تقاضاى فضلا پذیرفتند، حوزه هاى درسى فقه و اصول ایشان از پررونق ترین حوزه هاى درسى قم بود. از برکات این خرمن پرفیض علم و معنویت، وجود فضلا و علماى برجسته ایست که تعدادى از آنها از مدرسین صاحب نام حوزه هاى علمیه هستند، تعدادى از ممتحنین برجسته حوزه علمیه قم در عالیترین سطوح فعالیت مى کنند و تعدادى نیز در نقاط مختلف کشور به اداره حوزه هاى علمیه و ارائه خدمات علمى و فرهنگى و اجتماعى به مردم اشتغال دارند.

ساده زیستى، تقوا، تواضع، حسن سلوک با مردم و بویژه با شاگردان خود، از ویژگیهاى اخلاقى و زندگى عملى حضرت آیة الله العظمى فاضل لنکرانى بود که از همان دوران کودکى در سرشت ایشان بود و در جوانى با برخوردارى از امتیازات معنوى حوزه تکامل یافت و از وجود این عالم نورسته، شخصیت با فضیلتى ساخت که زمینه هاى معنوى مرجعیت را در کنار برجستگى هاى علمى شکل داد. بدین ترتیب، این عالم عامل متقى در سالهاى دهه 50 در ردیف بزرگان علم و فضیلت و معنویت مورد توجه علما، فضلا و مؤمنین به عنوان یکى از برجسته ترین افرادى که داراى صلاحیت مرجعیت مى باشند قرار گرفت بطوریکه مراجعات زیادى براى انتشار رساله عملیه به ایشان میشد و بسیارى از علماى صاحبنظر حوزه و شهرستانها ایشان را به عنوان مرجع تقلید بعد از مراجع موجود در آن زمان معرفى میکردند. سوابق درخشان مبارزاتى علیه رژیم طاغوت و حمایت هاى مستمر از نهضت امام خمینى و توجه خاصى که حضرت امام به ایشان داشتند، بطوریکه در پاسخ تسلیت شهادت آیة الله حاج سید مصطفى خمینى در سال 1356 با عبارت «انشاءالله تعالى موفق به خدمت به حوزه هاى اسلامى باشید و افاضل از برکات شما بهره مند شوند» اعتماد علمى خود و در سالهاى بعد از پیروزى انقلاب اسلامى با محول نمودن اداره امور حوزه علمیه قم به ایشان به عنوان شخصیتى که در رأس جامعه مدرسین حوزه علمیه در آن زمان قرار داشت، مراتب اعتماد عملى خود را به ایشان ابراز نمودند، جایگاه ویژه اجتماعى آیة الله العظمى فاضل را نشان میداد که مکمل جنبه هاى علمى و معنوى ایشان بود.

صفاى باطن و ارادت خالصانه به معصومین علیهم السلام که گوشه اى از آن در حضور مستمر آیة الله العظمى فاضل لنکرانى در مراسم بزرگداشت رسول گرامى اسلام و ائمه طاهرین و ام الائمة المعصومین حضرت فاطمه زهرا صلوات الله علیهم اجمعین، اعم از عزادارى ها و جشن ها و اهتمام به برپائى این مراسم متجلى است، از جلوه هاى معنوى این عالم عامل و مرجع بزرگ است. نکته بسیار ارزنده اینکه توجه به این امور هرگز ایشان را از تلاش براى پالایش عزادارى ها و جشن ها از خرافات و زیاده روى ها غافل ننموده بطوریکه در بیانات و پاسخ به استفتائات، بر رعایت نوع برگزارى و بر اتقان مطالبى که در مجالس مربوط به معصومین علیهم السلام مطرح میشود تاکید دارند. همچنین توجه به امور معنوى هرگز ایشان را از تلاش هاى علمى مستمر و تحقیق و تالیف باز نداشته بطوریکه اکنون ده ها جلد از تحقیقات علمى ایشان انتشار یافته و دردسترس فضلا و محققین مى باشد.

توجه به مشکلات مردم و تلاش براى حل مشکلات و رفع گرفتاریهاى آنان و توصیه به مسئولین امر براى رسیدگى به مردم نیز از امورى است که هرگز مورد غفلت آیة الله العظمى فاضل لنکرانى قرار نگرفته است. در سطح جهان اسلام نیز ایشان به مصائب مسلمین توجه خاص مى نمایند و با شناخت دقیقى که از مسائل سیاسى جهان دارند، همواره مواضع روشنى علیه دشمنان اسلام و دشمنان بشریت اتخاذ نموده اند که موضعگیریهاى ایشان در حمایت از مردم مظلوم فلسطین و عراق و افغانستان و حمایت قاطع ایشان از حکم امام خمینى به ارتداد سلمان رشدى و برخورد با توطئه هائى که علیه این حکم صورت گرفت از نمونه هاى این موضعگیریهاست.

مجموعه این ویژگیهاى علمى، عملى و معنوى که گوشه اى از آنها را برشمردیم موجب شد بعد از رحلت مراجع تقلید طبقه قبل یعنى حضرت امام خمینى و حضرات آیات خوئى، گلپایگانى و اراکى، زمانى که مسئولیت خطیر مرجعیت برعهده بزرگان دیگرى قرار میگرفت، حضرت آیة الله العظمى فاضل لنکرانى به عنوان مرجع تقلید مورد توجه علما و مردم قرار گرفتند و اکنون از مراجع طراز اول تقلید مى باشند.

اخلاص در عمل، شرط همه موفقیت هاست. این ویژگى براى عالمان دینى و بخصوص مراجع تقلید بالاترین ضرورت است که با برخوردارى از آن، خداى متعال نفوذ معنوى بالائى در اختیار آنان قرار میدهد و ابواب متعددى را براى خدمت به دین و بندگان خود در برابرشان میگشاید. این، واقعیتى است که در طول تاریخ مرجعیت شیعه کاملا مشهود بوده و نمونه هاى زیادى در تاریخ پرافتخار مرجعیت شیعه ثبت است.

برخوردارى حضرت آیة الله العظمى فاضل لنکرانى از همین ویژگى موجب شد ایشان با عنایت خداى متعال خدمات ارزنده اى به حوزه هاى علمیه در ایران و خارج از ایران ارائه نمایند. پرداخت شهریه قابل توجه به روحانیون حوزه علمیه قم که اکنون داراى 43000 روحانى است، حوزه علمیه مشهد با 10000 روحانى، حوزه علمیه اصفهان با 6000 روحانى و حدود 200 حوزه علمیه داخل کشور و تعدادى از حوزه هاى علمیه خارج از کشور از قبیل جمهورى آذربایجان از الطاف الهى است که شامل حال ایشان شده است. اهمیت این خدمت بزرگ به حوزه هاى علمیه زمانى روشن مى گردد که به این نکته توجه شود که آیة الله العظمى فاضل لنکرانى اجازه نمیدهند از غیر وجوه شرعیه، شهریه پرداخت شود و شهریه هائى که ایشان به طلاب و فضلا و علماى حوزه هاى علمیه پرداخت مى کنند، تماما از وجوه شرعیه است که توسط مؤمنین و مقلدین ایشان تامین مى شود.

شایستگى هاى اخلاقى و فضائل معنوى آیة الله العظمى فاضل لنکرانى ودیعه اى است که با خانواده پرفضیلت فاضل لنکرانى از دیرباز همراه بوده است. والد معظم ایشان مرحوم آیة الله حاج شیخ فاضل لنکرانى به دلیل برخوردارى از فضایل معنوى آنچنان مورد توجه و اعتماد مرجع بزرگ جهان تشیّع مرحوم آیة الله العظمى بروجردى بودند که ایشان در وصیت نامه خویش تصریح نمودند سهم امامى که در اختیارشان بود بعد از رحلت ایشان توسط فرزند بزرگشان و نیز آیة الله حاج شیخ فاضل لنکرانى به مصرف حوزه علمیه برسد. نمونه همین اعتماد کامل را حضرت امام خمینى رضوان الله تعالى علیه نسبت به حضرت آیة الله العظمى فاضل لنکرانى دامت برکاته ابراز داشتند بطوریکه دستور فرمودند وجوه شرعیه اى که در اختیارشان بود بعد از رحلت ایشان توسط حضرت آیة الله العظمى فاضل لنکرانى و شوراى مدیریت حوزه علمیه قم به مصرف حوزه برسد. بعد از رحلت حضرت امام، با اقدام فرزند برومند ایشان حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد آقا خمینى رحمة الله علیه شهریه حضرت امام توسط حضرت آیة الله العظمى فاضل لنکرانى تا 27 ماه پرداخت شد.

نوشته شده توسط : علی

نظرات ديگران [ نظر]