«یدالله اسلامی»، دبیرکل مجع نمایندگان ادوار مجلس و از نمایندگان دوره سوم مجلس در گفت‌وگویی روند برگزاری انتخابات مجلس سوم و مقابله امام با شورای نگهبان و نیز ردصلاحیت‌های مجلس چهارم را روایت کرد.

وی در ابندای این گفت‌وگو با بیان اینکه «سومین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در فضای متفاوتی نسبت به مجالس بعدی برگزار شد»، توضیح داد: دلیل آن این بود که انتخابات مجلس سوم در زمان امام(ره) برگزار شد. فرمایشات امام(ره) به ویژه در بحث اسلام آمریکایی و اسلام پابرهنه‌ها و مستضعفین اوجی از فضای سیاسی بود. این بحث در فضای سیاسی آن مقطع تاریخی مطرح شد و بسیاری از دوستانی که در مجلس سوم حضور پیدا کردند با استفاده از فضایی که امام(ره) ایجاد کرده بودند، وارد این مجلس شدند.

وی با تاکید بر اینکه «در آن مقطع نوعی تقسیم‌بندی در جامعه اتفاق افتاد»،افزود: به هر حال کسانی که بعدا در قالب اصلاح‌طلبان ظهور و بروز داشتند، در آن مقطع تاریخی در قالب طیف خط امام (ره) یا طرفداران اسلام مستضعفین توانستند خود را به جامعه بشناسانند و آن فضایی که امام(ره) ایجاد کرده بود با استفاده مناسبی که این نیروها کردند، زمینه‌ای ایجاد کرد که آن فضا منجر به شکل‌گیری مجلس سوم شد.

وی در ادامه اظهارداشت: مجلس سوم، مجلسی بود که بخش عمده‌ای از این نیروهای فعال و بسیاری از عناصری که بعدا در جریان اصلاح‌طلبی نقش ایفا کردند، به فضای آن ورود پیدا کردند و طبیعی بود که مجموعه‌ای از فعل و انفعالات، تحولات ، گفت‌وگوها و بحث‌ها در این مجلس شکل بگیرد.

اسلامی در ادامه گفت: در این دوره دراعلام نتیجه انتخابات تهران به دلیل مجموعه شرایطی که اتفاق افتاد، شورای نگهبان در اعلام صحت برگزاری انتخابات دچار تردید و تعلل شده بود و به نوعی انتخابات را به چالش می‌کشید. در آن مقطع تاریخی امام (ره) آقای محمدعلی انصاری را به عنوان نماینده خودشان برای بررسی معرفی کردند. این بررسی در آن مقطع تاریخی با حضور آقای محمدعلی انصاری و اعضای شورای نگهبان انجام شد. نهایتا گزارشی که آقای محمدعلی انصاری ارایه داد، با نگاهی که شورای نگهبان داشت، متفاوت بود . در آن مقطع تاریخی مبنای انتخابات شهر تهران گزارش آقای محمدعلی انصاری شد. در واقع امام(ره) برای جلوگیری از دخالت شورای نگهبان در اثرگذاری و به نوعی ابطال انتخابات شهر تهران دخالت عملی و مؤثری انجام دادند.

اسلامی گفت: اگر شورای نگهبان در آن مقطع مستنداتی داشت، می‌توانست، ارائه بدهد و مورد توجه قرار بگیرد. طبیعی است که مستندی نداشتند و رد صلاحیت‌ها بر اساس نوعی نگرش و مبناهایی بود که بعدا در مجلس چهارم، پنجم و هفتم نیز خود را نشان داد. این مبانی، مبانی فکری بود.

وی گفت: درآن مقطع بحث چالش با آقای اکبرزاده نماینده نیشابور بود که شورای نگهبان به نوعی آن موضوع را می‌خواست با چالش روبرو کند. وقتی آقای اکبرزاده وارد مجلس شد، شورای نگهبان استنادی به عنوان ماجرای سربازی و پایان خدمت و . . . انجام داد و به این عنوان می‌خواستند صلاحیت ایشان را دچار اشکال کنند.

دبیرکل مجمع نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی همچنین اضافه کرد: وزارت کشور نیز که در آن زمان آقای محتشمی‌پور مسوولیت آن را عهده‌دار بود، پرونده را به مجلس ارسال کرد. در مجلس صحت انتخاب و صلاحیت آقای اکبرزاده بررسی و تأیید شد و به طور طبیعی این چالش با ورود مجلس پایان یافت. در یک سو وزارت کشور و مجلس بودند و در سوی دیگر شورای نگهبان. در آن مقطع حضرت امام (ره) دخالت کردند و این دخالت‌ها به خصوص دخالت حضرت امام(ره) در ماجرای تأیید صحت انتخابات شهر تهران دخالت‌های معناداری بود.

حزب توده و مجاهدین خلق
اسلامی در ادامه این مصاحبه گفت: این شورای نگهبان که امروزه به راحتی ردصلاحیت می‌کند و ذهن‌خوانی می‌کند، در مجلس اول حتی برای ردصلاحیت آقای کیانوری دبیر حزب توده دچار چالش و مشکل است و می‌گوید من مبنایی را در قانون برای ردصلاحیت آنها ندارم. نهایتا هم توسل می‌کنند به اینکه در قانون اساسی هر نماینده باید به کتاب آسمانی سوگند یاد کند و چون آنها به کتاب آسمانی باوری ندارند، سعی می‌کنند از این راه‌ها وارد شوند. حتی مجریان آن مقطع تاریخی دنبال این هستند که مبنایی برای ردصلاحیت او پیدا کنند، اما شورای نگهبان زیر بار نمی‌روند، در آن انتخابات مجاهدین خلق هم این امکان را پیدا می‌کنند که در انتخابات به عنوان کاندیدا حضور پیدا کنند و حضورشان از سوی شورای نگهبان پذیرفته می‌شود، زیرا مبنایی برای ردصلاحیت وجود ندارد.

ماجرای مجلس چهارم
اسلامی با تاکید بر اینکه «دخالت در انتخابات به صورت واضح، شفاف و معنا دار از انتخابات مجلس چهارم شکل گرفت»، افزود:تخریب‌هایی هم صورت گرفت، بار تخریبی تا آنجا بود که حتی در نشریات مربوط به بعضی از گروه‌ها راجع به توزیع سکه در مراسم عروسی دختر نداشته آقای کروبی مطالبی منتشرشد.

وی درباره رویکرد دولت و نقد نسبت به نحوه بررسی صلاحیت‌ها در انتخابات دوره چهارم مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: آقای هاشمی از رد صلاحیت‌ها چندان ناراضی نبود، این روزها به خدا شکایت می‌کند. زمانی دریادداشتی نوشتم آقای هاشمی به هم رسیدیم، اما 16 سال دیر.در آن دوره آقای هاشمی به نوعی از رد صلاحیت‌های شورای نگهبان حمایت کرد. البته خوب است که این روزها ایشان دموکرات شده‌اند،اما در آن مقاطع حمایت‌های این‌ها چرخ تند شورای نگهبان را پر رونق ‌کرد. آقای کروبی هم می‌توانست با موضع گیری‌های تندتر و حتی نیامدن به مجلس نتیجه بهتری بگیرد.

دبیر کل مجمع نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی در بیان خاطراتش از انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی همچنین یادآور شد: در مجلس چهارم یک روز به منزل آقای هاشمی زنگ زدم و درباره رد صلاحیت‌ها با ایشان صحبت کردم. آقای هاشمی با لحنی گفت که شما خیلی ناراحتید؟! گفتم نه شما که مملکت را اداره می‌کنید باید ناراحت باشید گفت که من جبران می‌کنم. خندیدم. گفتم که حتما در نماز جمعه !! پس از رد صلاحیت‌ها آقای هاشمی خطبه نماز جمعه خواند. آن روز به شدت از رفتار شورای نگهبان دفاع کرد و گفت که همه که نباید به مجلس بیایند. یک عده پزشک هستند به دنبال کار پزشکی‌شان بروند!!

اسلامی اضافه کرد: پس از اعلام رد صلاحیت‌ها در مجلس چهارم، عده‌ای در روزهای آخر تبلیغات تائید صلاحیت شدند. عده‌ای هم در گفت‌وگو‌ها و رایزنی‌ها تائید شدند. اما گروهی هم تا انتها رد صلاحیت شده باقی ماندند. اما فضای تندی ایجاد شده بود که باعث شد، همان‌ها که به هر صورت تائید شده بودند هم رای نیاوردند.ما به شوخی می‌گفتیم یک عده شهید شدند،‌ یک عده هم مردند!!

وی ادامه داد: حتی در بحث تائید صلاحیت آقای رضوی، ایشان وادار به حضور در مجلس نشد. من در آن مقطع در نطقی در مجلس به صراحت به شورای نگهبان انتقاد کردم. اما هیچ گاه آن زمان اجماع جدی صورت نگرفت. هنوز هم ما تحلیل یکسان نسبت به تحولات نداریم. به یک ساختار و سازمان مناسب نسبت به برخوردها با تنگناها نرسیده ایم.در آن مقطع تاریخی نیز بحث‌ها بیشتر انفرادی بود، همان طور که امروز انفرادی است.