دادگاهی در کالیفرنیا بنا بر شکایت خانواده یک زن آمریکایی که پنج سال پیش در یک بمب‌گذاری در بیت‌المقدس کشته شده، وزارت اطلاعات ایران را محکوم به پرداخت نیم میلیون دلار به خاطر مرگ این زن و 5/12 میلیون دلار به خاطر اضطراب! پدر، مادر و خواهر زن مذکور، کرده است.
مرکز مطالعات حقوق بین‌الملل اعلام کرد: دادگاه بخش فدرال واشنگتن دی.سی  در تاریخ 30 آگوست 2007، رأیی را علیه جمهوری اسلامی ایران و دیگران صادر نمود. در این رأی با کلاسه No. 03-1486 ـ RCL ـ به جهت بمب‌گذاری صورت گرفته جولای سال 2002 کافه تریایی در ساختمان فرانک سیناترای کمپ دانشگاه عبری بیت‌المقدس در سرزمین‌های اشغالی که به کشته شدن نه تن انجامید، ایران و وزارت اطلاعات و امنیت کشور محکوم شدند.
در این پرونده، پدر، مادر و خواهر «مارلا بنت»، یکی از کشته شدگان حادثه مذکور شکایتی را بر اساس قانون مسئولیت مدنی ایالت کالیفرنیا علیه ایران و وزارت اطلاعات و امنیت آن طرح نمودند. استدلال شکات در طرح مسئولیت مدنی دولت ایران، مبتنی بر ادعای حمایت و مساعدت عمده ایران از حزب‌الله لبنان بوده و به جهت آنچه که مرگ ناروا و تحمیل عمدی اضطراب روانی خوانده شده، خواستار دریافت خسارت شده بودند. این در حالی است که حتی اتهام حزب‌الله لبنان نیز در این حادثه اثبات نشده و این جنبش صرفا در مرز لبنان با فلسطین اشغالی پاسخ تحرکات نظامیان رژیم اسرائیل را می دهد.
دادگاه مزبور در حکم صادره علیه ایران به جهت مرگ بنت، حدود نیم میلیون دلار آمریکا و به جهت تحمیل عمدی اضطراب روانی 12.5 میلیون دلار آمریکا (پدرو مادر هرکدام 5 میلیون دلار و خواهر بنت 2.5 میلیون دلار) خسارت تعیین نموده و دولت ایران را محکوم به پرداخت آن نموده است.
دادگاه مذکور در رأی صادره اعلام می‌کند که: «قوانین ایالت کالیفرنیا، به خاطر آن که هر یک از شکات و زن کشته شده در زمان وقوع حمله، مقیم این ایالت بوده اند، بر ادعاهای مطروحه قابلیت اعمال دارد».
با بررسی قوانین ایالت کالیفرنیا، دادگاه نتیجه گیری می‌کند که قوانین کالیفرنیا سبب دعوی علیه افراد را به جهت ارتکاب برخی از اعمال، مشابه آنچه که ادعا شده متهمین مرتکب گردیده اند، فراهم می‌کند. دادگاه با اشاره به ادعای شکات مبنی بر دریافت خسارت به جهت مرگ ناروا و تحمیل عمدی اضطراب روانی اعلام می‌کند که هر دو عنوان براساس قوانین کالیفرنیا می‌تواند موجب مسئولیت افراد گردد. دادگاه خسارت‌های تنبیهی را نسبت به پرونده مذکور غیرقابل طرح می‌داند.
بدیهی‌ترین سؤال در مورد پرونده فوق، این است که دادگاه فدرال بر اساس چه استدلالی، قوانین مسئولیت مدنی ایالتی را در حالی که عمل ادعایی هیچ گونه رابطه ای با ایالت مذکور نداشته، برای مجازات فراسرزمینی شبه جرم‌های ارتکابی در سرزمین و خاک دولت خارجی، قابل اعمال دانسته است؟ آیا هنجار خلق الساعه ای در حقوق بین الملل شکل گرفته که صلاحیت مدنی جهانی دادگاه مذکور را به رسمیت می‌شناسد؟
با توجه به قانون اصلاح شده FSIA ایالات متحده و Alien Tort Claims Act به فرض پذیرش صلاحیت این دادگاه‌ها، آیا این موضوع به این مفهوم نیست که هر شبه جرم ارتکابی در هر نقطه از جهان، بر اساس قوانین مسئولیت مدنی ایالتی در صلاحیت دادگاه بخشی است که از شبه جرم مزبور صدمه، ضرر و زیان دیده است؟

نوشته شده توسط : علی

نظرات ديگران [ نظر]