دولت‌ها در ایران به صورت سنتی به دو شکل از ارز حاصل از فروش نفت برای کنترل تورم استفاده می‌کنند؛ صورت نخست با افزایش واردات و گسترش بازار عرضه برای پاسخ دادن به تقاضای اضافی موجود در داخل کشور است و شیوه دوم نیز تبدیل ارز به ریال و فروش مستقیم ارز توسط بانک مرکزی یا فروش غیررسمی آن به وسیله واسطه‌های داخلی و خارجی و جذب ریال موجود در بازار برای کنترل نقدینگی و تأمین هزینه‌های دولت، بدون افزایش پایه پولی می باشد که البته در این شیوه، بخشی از منابع ارزی کشور برای کنترل تورم مصرف می‌شود...

بررسی عملکرد اقتصادی دولت سازندگی، نشان می‌دهد که این دولت در هشت سال مسئولیت خود، شاهد بیشترین نوسانات در نرخ تورم بوده است، به گونه‌ای که از یک سو، تنها دولتی که موفق به تک‌نرخی کردن تورم شده و از سوی دیگر، تنها دولتی که تورم در زمان تصدی آن از 25 درصد فراتر رفته، دولت سازندگی است.

بررسی عملکرد دولت سازندگی، نشان می‌دهد که نرخ تورم در ابتدای کار این دولت، از 18 درصد به 7 / 8 درصد کاهش پیدا کرده، اما با یک سیر صعودی تا مرز 49 درصد در سال 1374 افزایش می‌یابد و سپس دوباره کاهش یافته و به کمتر از 20 درصد در سال نخست دولت بعد می‌رسد. به عبارت دیگر، متوسط نرخ تورم در دولت هاشمی رفسنجانی، معادل 25 درصد است.

در دولت خاتمی نیز تورم در سه سال نخست، سیر صعودی دارد و از 17 درصد در سال 1376 به 20 درصد در سال 1378 می‌رسد، اما این روند در سال 1379 متوقف شده و نرخ تورم به 12 درصد در این سال و 11 درصد در سال 80 کاهش می‌یابد؛ هرچند بار دیگر در سه سال پایانی دولت اصلاحات، تورم در حد 15 درصد ثابت می‌ماند.
اما سیر نزولی تورم در سالهای پایانی دولت اصلاحات، موجب می‌شود که نرخ آن در سال 1384؛ یعنی نخستین سال دولت نهم به 12 درصد برسد. در مجموع می‌توان گفت، نرخ متوسط تورم در دولت خاتمی کمتر از 16 درصد است.
در دولت نهم، نرخ تورم در سال دوم از 12 درصد به حدود 14 درصد افزایش می‌یابد و در سال سوم نیز تا پایان هشت ماهه نخست سال 1386به 19 درصد رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال به مرز 22 درصد افزایش یابد. با این حساب، نرخ تورم در سه سال نخست دولت احمدی‌نژاد در حد دولت سابق؛ یعنی کمتر از 16 درصد باقی می‌ماند...
بررسی درآمد نفتی دولت‌های گذشته، نشان می‌دهد روند تورم دقیقا متناسب با درآمدهای فروش نفت و واردات حاصله از آن است...
در دولت اصلاحات نیز دقیقا شاهد تناسب نرخ تورم با درآمد نفتی و واردات هستیم... اما با به قدرت رسیدن دولت نهم، تناسب بین درآمدهای نفتی، واردات و تورم تغییر می‌کند. به رغم افزایش درآمدهای نفتی به 54 میلیارد دلار در سال 1384، 62 میلیارد دلار در سال 1385 و هفتاد میلیارد دلار در سال 1386 (بنا بر شرایط کنونی) که واردات کشور را به 43میلیارد دلار در سال اول، 49 میلیارد دلار در سال دوم وپنجاه وهشت میلیارد دلار در سال سوم می‌رساند، نرخ تورم روند صعودی به خود گرفته است و از 12 درصد در سال 1384 به 14 درصد در سال 1385 و 22 درصد در سال 1386 می‌رسد...
به بیان دیگر، متوسط درآمد نفتی دولت نهم، 350 درصد بیش از دولت سازندگی و 190 درصد بیش از دولت اصلاحات بوده و واردات این دولت نیز 190 درصد بیش از دولت سازندگی و 150 درصد بیش از دولت اصلاحات است. اما تورم در سه سال نخست دولت نهم، کمی بیش از دولت اصلاحات و حدود 9 درصد کمتر از دولت سازندگی است.
نکته جالب دیگری که وجود دارد، تفاوت شرایط جهش تورمی در دولت سازندگی و جهش تورم در دولت نهم است...

نوشته شده توسط : علی

نظرات ديگران [ نظر]