در همین زمینه: گزارش «نوروز» از بازگشت باشکوه خاتمی به دانشگاه

امیدوارم هیچ انسانی به جرم عقیده اش هزینه نپردازد
به گزارش خبرنگار «نوروز» ، خاتمی در ابتدای سخنانش ابتدا سالروز شهادت امام بزرگوار حضرت جواد (ع) را به همه دانشجویان و دوستداران حق و عدالت و آزادی تسلیت گفت و افزود: در بینش ما شیعیان، امام، معلم است، مربی است و مقتدا و آموزگار حقیقت و زیبایی و خیر و پرورش‌دهنده جان محسوب می‌شود و بر این اساس الگویی است که باید براساس او خود را ساخت.

وی در ادامه سخنانش با گرامی داشتن یاد همه شهدا به خصوص شهدای دانشگاهی و بالاخص شهدای 16 آذر از این سه شهید به عنوان سه اخگر سوزانی که در شب استیلای استبداد جان فسرده ملت استعمار و استبدادزده ما را گرم کردند یاد کرد و گفت: این سه شهید بر دیوار بلند ناکامی و یأس پنجره‌ای به سوی امید به آینده گشودند.

خاتمی در ادامه در واکنش به شعار دانشجویان که خواستار آزادی دانشجویان در بند بودند ضمن بیان اینکه امیدوار بودم در جمع ما و جامعه ما عزیزانی که به جرم بیان و اندیشه گرفتار شده‌اند نیز حضور داشتند،گفت: آن‌چه در جلسات عمومی و خصوصی گفتم و یکی از شعارهای خوبی که مطرح شد مسأله حقوق شهروندی بود. از نظر ضوابط خوب عمل شد و امیدوارم مسأله حقوق شهروندی در عمل نیز رعایت شود و در جهانی به سر ببریم که هیچ انسانی به جرم بیان و اندیشه مجبور به پرداخت هزینه نشود.

ممنوع شدن جامعه از بیان حرفش زمینه‌ساز حرکت‌های خشونت‌آمیز است
رییس جمهور سابق کشورمان سپس به بیان خاطراتی از دوران دانشجویی خود و حضور در انجمن اسلامی پرداخت و گفت:یک روز عصر زمستان سرد سال 1347 در کلاس درس تاریخ فلسفه نشسته بودم که به خارج از کلاس احضار شدم و منشی رییس دانشگاه از قول رییس دانشگاه گفت که شما به ساواک احضار شده‌اید و باید در فلان روز و فلان ساعت خود را در آن مکان معرفی کنید.در آن زمان علاوه بر فعالیت در انجمن اسلامی با بسیاری از دوستان یک سری فعالیت‌های مخفی و نیمه مخفی داشتیم اما من مطمئن بودم که به خاطر آن فعالیت‌ها احضار نشده‌ام چون آن‌ها که با من در این فعالیت‌ها همکاری می‌کردند سمت‌های بالاتری داشتند و طبیعتا باید ابتدا آن‌ها احضار می‌شدند ثانیا اگر برای آن فعالیت‌ها احضار می‌شد کار نباید به صورت احضار انجام می‌شد بلکه توقع می‌رفت ما را بازداشت کنند.

خاتمی ادامه داد: بالاخره تصمیم گرفتم در روز و ساعت مقرر در ساواک حاضر شوم. زمانی که من رفتم دو دانشجوی دیگر از پزشکی و دانشکده علوم که عضو شورای مرکزی دانشگاه بودند نیز به ساواک احضار شده بودند. بعد از معطلی، معاون ساواک آمد و باب بحث را باز کرد. او محترمانه از وضع خطیری که کشور دارد و تلاشی برای آبادانی می‌شود و حرف همیشگی که دشمنان داخلی و خارجی خواهان پیشرفت نیستند سخن به میان آورد و با این مقدمه به این نتیجه رسید که انجمن اسلامی دانشگاه باید تعطیل شود.

وی افزود: بعد از چند ساعت بحث در این جلسه اعلام کردیم که ما به خودی خود کاری نمی‌کنیم و ساواک چنان‌چه می‌خواهد این انجمن تعطیل شود رأسا وارد عمل شود، بعد از 4 ساعت بحث جدا شدیم و تصمیم گرفتیم جلسه انجمن را که معمولا بعد از ظهرهای جمعه بود طبق روال عادی برگزار کنیم، اطلاعیه‌ها و دعوت‌نامه ارسال کردیم اما روز قبل از برگزاری جلسه از طرف دانشگاه اعلام شد حق استفاده از سالن و امکانات را نداریم که پیرو آن نیز ما اطلاعیه‌ای دادیم و با ذکر آن‌چه اتفاق افتاده بود عذرخواهی کردیم و گفتیم که این جلسه برگزار نمی‌شود و با این عمل انجمن دانشگاه اصفهان به عنوان یکی از آخرین انجمن‌های اسلامی تعطیل شد.

خاتمی با بیان اینکه انجمن های اسلامی تعطیل شدند اما آیا حرکت تحول‌آفرین درجامعه تعطیل می‌شود؟ ،گفت:به خصوص جوانان نمی توانند چنین وضعیتی را تحمل کنند و به همین دلیل سازمانهای پنهانی و حرکت‌های تندتر و خشن‌تری بروز کرد.

وی با بیان اینکه جان تحول‌خواه جامعه به خصوص جوانان را نمی‌توان در استفاده در زمینه بیان اعتراضات‌شان ممنوع کرد، ممنوع شدن جامعه از بیان حرفش به طور مسالمت‌آمیز را زمینه‌ساز روی آوردن آن‌ها به حرکت‌های خشونت‌آمیز به جای رفتارهای منطقی دانست و گفت: بر این اساس ما شاهد بودیم در سال 1349 اولین حرکت‌های چریکی ابتدا از سیاهکل شروع شد و بعد گسترش یافت.

وی افزود: در آن مقطع حرکت‌هایی را شاهد بودیم که به صورت اسلامی و غیراسلامی در جامعه شکل گرفت و هزینه‌های فراوانی را برای جامعه و رژیم داشت. هر دو سوی این حرکت‌ها چپ بود ،چپ به این معنا که تئوری در آن تولیدکنند عمل است ابتدا عملی صحیح به نظر می آید و سپس هرچه غیر از آن نادرست تلقی میشود.

خاتمی با بیان اینکه در آن موقع رژیم در اوج قدرت بود و از سازماندهی قدرتمند اطلاعاتی و ارتش تحت نظر آمریکا بهره‌مند بود ،تصریح کرد:رژیم تصور می‌کرد که در درون مشکل ندارد و در عرصه بین‌المللی تحت حمایت قدرت‌های جهانی است لذا با روش‌های خشن می‌تواند راهش را ادامه دهد و جلوی تحول‌خواهی جامعه را بگیرد.

وی افزود:اما در عین حال رژیم می‌دانست که جامعه و جوانان فرهیخته نیاز به تحرک و ابراز وجود دارند لذا به فکر فعالیت‌های ساختگی افتادند و انجمن جوانان شیر و خورشید، جامعه دانشگاهی، طرفدار سازمان ملل و احزاب ایران نوین و رستاخیز را ایجاد کردند اما نتیجه کار نفرت جامعه دانشگاهی از این جریانات و محدود شدن کسانی بود که وابسته به این جریانات به حساب می‌آمدند.

بستن فضای جامعه راز موفقیت حرکت‌های چپ در جهان سوم است
خاتمی آنچه در رژیم گذشته رخ داد را ناشی از عدم درک تحول خواهی به خصوص در جامعه فرهیختگان، جوانان، دانشگاهیان و تلاش برای حفظ وضع موجود دانست و گفت:همین امر یعنی بسته کردن فضا و نومید کردن جامعه، رمز و راز موفقیت و جذابیت حرکت‌های چپ در جهان سوم بوده و هست و متاسفانه حرکت‌ها همواره در جهان سوم تند و خشن بوده است به گونه‌ای که معادله‌ای در جامعه شناسی جدید به وجود آمده که انقلاب مساوی است با خشونت اما معتقدم انقلاب اسلامی این معادله را بر هم زد و نشان داد که می‌توان انقلاب کرد اما بدون خشونت.

وی افزود: نکته بعد نقش ممتاز در حرکت تحول خواهانه است و این‌که دانشگاه همواره کانون تغذیه حرکت‌های اجتماعی بوده است، جریانات مختلف اجتماعی چه چپ و چه راست عمده نیروهایشان از نیروهای جوان دانشگاهی منشا می‌گرفت و چنانچه نیروبخش انقلاب ما نیز چه در زمان براندازی حکومت پهلوی و چه در تاسیس انقلاب دانشجویان و جوانان بودند. در جنگ تحمیلی نیز کسانی که موجب سرافرازی جمهوری اسلامی شدند نسل جوان و به خصوص دانشجویان بودند که نقش ممتازی داشتند و دانشگاه در ایجاد، ادامه و تقویت حرکت تحول خواهانه همواره موثر بوده است.

رییس جمهور سابق کشورمان دانشگاه را سدشکن، فروریزنده دیوار ترس و هراس در جوامع استبداد زده دانست و گفت: نمونه آن سه ستاره درخشانی بودند که در ‌16 آذر ‌1332 پس از استیلای فضای کودتا، ترس، خفقان، کشتار، دستگیری و شکنجه که بر جامعه ما حاکم شده بود درخشیدند.امروز نیز دانشگاه زنده است و علی رغم همه موانع زنده است. امروز نبض زندگی اجتماعی در دانشگاه می‌تپد هر چند گاهی تند می‌تپد و به قلب جامعه فشار می‌آورد اما این نشانه زندگی است.

برخی دانشگاه را سرد ومرده می خواهند
خاتمی با بیان این‌که بعضی‌ها دانشگاه را سرد و مرده می‌دانند اما این محال است، گفت: بعضی دیگر می‌کوشند پشت سر دانشگاه و وجاهت آن پنهان شوند تا هزینه‌های سنگینی که حرکت دارد به دانشگاه وارد شود البته آن وضع ناگوار با انقلاب دگرگون شد. انقلاب ما انقلاب دینی در محتوا، شکل با رهبری حضرت امام (ره) بود، دینی که انقلاب مطرح کرد به خواست تاریخی مردم پاسخ گو بود و ناظر بر تحول در جهت این خواست و این چنین دانشگاه همه را برگرفت.

وی در ادامه سخنانش با طرح این سوال که آیا جنبشی به نام جنبش دانشجویی داریم یا نه؟گفت: من نمی‌خواهم به این سوال پاسخ دهم. اما می‌گویم هر جنبشی که بخواهد وجود و تداوم داشته باشد باید با جنبش‌های اجتماعی همسو باشد که همیشه وجود دارد اما گاه تند و گاه کند است. جنبش عبارت است از حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب. جنبش اجتماعی مردم ایران در ‌5/1 قرن اخیر چگونه بوده و از کدام وضع می‌خواهد به کدام وضع برسد؟ معتقدم بزرگترین درد اجتماعی ما در دوره اخیر سه درد است یکی استبداد، دیگری وابستگی و سوم عقب ماندگی و حاصل آن محرومیت مادی، اقتصادی، فرهنگی و عقب ماندگی جامعه. ملت ما ‌150سال است که می‌خواهد از قید استبداد، وابستگی، اسارت و عقب ماندگی رهایی یابد. جنبش، حرکت از این وضع موجود است به وضع مطلوب و عبارت است از استقلال، آزادی و پیشرفت.

خاتمی در پاسخ به این بحث که کدام اندیشه می‌تواند راهنمای جنبش دانشجویی و تقویت‌کننده‌ و پیروزکننده آن باشد؟ گفت: اندیشه‌ای که با خواست تاریخی ملت ایران، آشنا و با هویت تاریخی ملت ایران همراه باشد، می‌تواند راهنمای این جنبش باشد. جامعه ما هویت دینی دارد اگر بخواهیم به آزادی، استقلال و پیشرفت برسیم این حرکت باید مبتنی بر دین باشد زیرا در غیر این صورت یا پدید نمی‌آید یا در صورت پدید آمدن ادامه نخواهد یافت.

وی افزود: سنت‌پرستان مخالف ترقی و تحول هستند و دینی که آن‌ها عرضه می‌کنند پاسخگوی نیازهای جنبش دانشجویی نیست.دین‌ستیزان نیز چون با هویت تاریخی مردم آشنا نیستند از برقراری ارتباط با جامعه محروم هستند.هیچ جنبشی بدون ارتباط با متن جامعه به نتیجه نمی‌رسد.یکی از شگفتی‌های انقلاب اسلامی ایران این است که دین‌ستیزان و سنت‌پرستان هر دو در این نقطه مشترک شدند که دین و آزادی با هم سازگار نیستند.

اصلاحات در چارچوب قانون اساسی معنا دارد
خاتمی هم‌چنین با اشاره به مطالب عنوان‌شده در جلسه که در آن نام وی در کنار افرادی چون مصدق، طالقانی، بازرگان و . . . آورده شد، اظهار داشت: به عنوان یک روحانی کوچک که نام من را در کنار نام این فرهیختگان و شخصیت‌های بلند آوردید اعلام می‌کنم، من فرد کوچکی از دریای عظیم ملت ایران هستم و به عنوان یک روحانی به دین‌داری خود افتخار می‌کنم.

وی افزود: به عنوان یک انسان کوچک که دلبسته اسلام و خواهان عزت این ملت بزرگوارم می‌گویم اگر بتوانیم آزادی را نهادینه و استقلال را دور از عوام‌زدگی پایدار کنیم و اگر بتوانیم پیشرفت مادی و معنوی برای همه افراد، اقوام و گروهها و صنوف فراهم آوریم از جمهوری اسلامی دفاع کرده‌ایم.

رییس دولت اصلاحات در ادامه سخنانش به بیان اصولی پرداخت که حرکت اصلاحی مورد خواست ملت ایران باید از آن پیروی کند. خاتمی حرکت در چارچوب فانون اساسی را از جمله این اصول برشمردو گفت:در قانون اساسی حقوق ملت و حدود قدرت تعریف شده است، قانون اساسی کشورمان برخاسته از خواست ملت در زمینه آزادی، استقلال و پیشرفت است و اصول مندرج در آن تثبت‌کننده یک جامعه مردمسالار و دموکراتیک است.

خاتمی با بیان اینکه اصول قانون اساسی در عین منطبق بودن با موازین شرعی تضمین‌کننده دموکراسی در جامعه گفت: بخش‌هایی از این قانون در زمینه تأمین حقوق برابر برای همه اقوام، تضمین آزادی بیان، آزادی تشکل‌ها و اجتماعات ودرمان درد تاریخی ملت در زمینه استعمار و استبدادزدگی است.

وی افزود: البته این قانون مطلق نیست. در این قانون سازوکارهای تغییر آن نیز پیش‌بینی شده که در این‌جا باید خاطرنشان کنم که این قانون اساسی کشورمان ظرف یک بار مصرف هم نیست. جامعه هزینه بسیار سنگینی در انقلاب پرداخته که صاحب نظامی مستقل شود و قانون اساسی نیز ناظر به این مسأله است.

رییس جمهور سابق کشورمان در ادامه سخنانش بر اختلاف دیدگاهش با کسانی که در دوران ریاست جمهوری‌اش سخن از عبور از قانون اساسی گفتند تاکید کرد.

خاتمی در ادامه خاطرنشان کرد: هرکسی مخالف تشکل و حرکت‌های سیاسی شناسنامه‌دار و دارای اندیشه که در چارچوب قانون اساسی کار می‌کنند است مخالف بدیهی مردم‌سالاری محسوب می‌شود حالا هر شعاری که می‌خواهد، بدهد.

اقتصاد صدقه‌ای عدالت نیست
رییس‌جمهور سابق کشورمان در ادامه با تاکید براینکه عدالت، بزرگترین پیام و آموزش پیامبران خدا و بزرگترین اصلی است که همه مصلحان آن را اعلام کرده‌اند و باید آشکار باشد اظهار داشت: نباید ظاهرپرست بود؛ عدالت را در عدالت اقتصادی خلاصه کردن که متاسفانه ناشی از چپ‌زدگی همه ماست و نیز این‌که عدالت اقتصادی را در اقتصاد صدقه‌ای، خلاصه کردن تخریب معنای عدالت است. چنین عدالتی است که انبان ملت را که باید صرف قدرتمند و ثروتمند شدن و آنگاه توزیع عادلانه ثروت شود را خالی کرده و فقر را توزیع می‌کند و طبیعی است که همه مردم حق دارند از زندگی اقتصادی مطمئن و غیر محروم برخوردار باشند.

وی تصریح کرد: باید شعار عدالت اقتصادی بدهیم و خواستار رفع محرومیت و تبعیض باشیم اما حق مهم‌تر حق حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش است. دفاع از حق حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش در کنار عدالت اقتصادی یعنی اصلاحاتی که مردم می‌خواهند. این ملت، ملت بزرگی است و نباید در دنیا خوار و عقب مانده باشد، اعتلای جایگاه ایران فرصتی برای رفع تبعیض‌هاست.

خاتمی در ادامه بر لزوم توجه به خلا دنیای مدرن یعنی معنویت که می‌توانیم برخورداری مادی را در کنار آن داشته باشیم تاکید کرد. وی در پایان سخنرانی خاطرنشان کرد: اگر جنبش دانشجویی، همراه با خواست جامعه ایران و متناسب با هویت تاریخی او در جهت قانون اساسی باشد، جنبشی پایدار است ، در همه حال حیات جنبش دانشجویی به نقد است و نقد است و نقد است اما این نقد برپایه تفکر ، حس مسوولیت شناسی و پایبندی به مصالح ملی و تمامیت ارضی کشور است.

کسانی که می گویند دانشگاهها اسلامی نیستند بیخود می گویند
به گز ارش خبرنگار نوروز، سید محمد خاتمی در ادامه برنامه به سوالات دانشجویان پاسخ گفت. خاتمی در پاسخ به پرسش دانشجویی که با اشاره به اظهارات اخیر مصباح یزدی پرسیده بود که چرا برخی می‌گویند دانشگاه ما اسلامی نیست؟ گفت:این افراد بیخود میکنند.اما با این که بی خود می کنند از ما که با خود می کنیم، چاقویشان برنده تر است.

در دولت اصلاحات معدل حضور زنان در مدیدیت میانی از سه درصد به 16درصد رسید
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که با توجه به این که عده‌ای در این دو سال، ‌16 سال گذشته را خیانت می‌دانند، ما باید کدام را یک باور کنیم؟ به دفاع از عملکرد شت ساله دولت اصلاحات پرداخت و گفت: البته گفت‌وگو درباره عملکرد ‌16 ساله و تجزیه و تحلیل وضع کنونی در مجال این جلسه نیست، بلکه باید میزگردهایی تشکیل شود با حضور کسانی که امروز متصدی هستند و کسانی که دیروز در دولت گذشته متصدی بودند. من از ‌8 سال خودم می‌گویم در عین این که معتقدم در ‌8 سال سازندگی نیز کارهای بزرگی انجام شد.

وی گفت: معتقدم در این ‌8 سال بر معیارهایی تکیه کردیم و امروز هم می‌کنیم و آن آزادی بیان، آزادی تشکل‌ها و آزادی مطبوعات است که علی‌رغم تمام موانع، فضایی که ایجاد شده و سخت‌گیری‌ها، هنوز هم این فضا ادامه دارد. ما در قانون بودجه برای مطبوعات و احزاب ردیف داشتیم، هر چند که کم بود، اما به هر حال هم از گروه های راست و هم گروه‌های چپ از آن استفاده می‌کردند. شعار مردم سالاری هم مطرح شد که مراد من از آن مردم‌سالاری سازگار با دین بود. این شعار شعاری بود که جا افتاد و نیز بسیاری از کارها قانونی شد، یعنی علاوه بر این که با حرکت و جریان وحشتناک قتل‌های زنجیره‌ای برخورد شد، دیگر این جریان امکان پا گرفتن ندارد.

وی ادامه داد: در زمانی که من روی کار آمدم معدل مدیران میانی از زنان حدود ‌3 درصد بود و وقتی دولت را ترک کردم به ‌16 درصد رسید، البته هنوز حق زنان ادا نشده است؛ اما از سه به ‌16 رسید و این نشان‌دهنده جهت‌گیری‌ای بود که انجام شد. از نظر اقتصادی به طور متوسط درآمد نفتی‌ ما - که متاسفانه بزرگترین پشتوانه مالی دولت است و بودجه ما عمدتا با آن بسته می‌شود و این نشانه بیماری اقتصاد ماست- حدود ‌22 دلار در هر بشکه بود که در سال حدود ‌22 یا ‌23 میلیارد دلار بسته می‌شد و در هشت سال بودجه براساس نفت حدود ‌180 میلیارد دلار بود، علاوه بر خشک‌سالی که اتفاق افتاد در دوره دوم ریاست‌جمهوری من نفت به بشکه‌ای زیر ده دلار هم رسید که این برابر با ‌3 میلیارد دلار از درآمد نفتی بود.

وی افزود: در زمانی که من آمدم زندهاد دکتر نوربخش می‌گفت با وجود آن که آقای هاشمی برنامه خوبی داشتند اما به دلیل مسائل مختلفی که وجود داشت، می‌گفت برای ‌200 میلیون دلار از هر کجا از دنیا قرض خواستیم به ما قرض ندادند. وقتی من آمدم ریسک اقتصادی ‌7 درصد بود و وقتی دولت را ترک کردم ریسک اقتصادی ‌5 / ‌3 درصد شد و هیچ محدودیتی در دادن اعتبار نداشتیم. تنها در نفت و گاز متجاوز از ‌20 میلیارد دلار قرارداد بسته شد و حدود ‌11 میلیارد دلار آن سرمایه گذاری شد. وقتی من آمدم درآمد ما از تولیدات پتروشیمی ‌500 میلیون دلار بود؛ اما اخیرا طبق اعلام صادرات ما از ‌3 میلیارد دلار تجاوز کرده است.

وی با بیان این که در دوره وی طرح‌های مختلف اقتصادی انجام شد که در عین حال حتما متوجه عدالت اجتماعی بوده است، گفت: از جمله اصلاح قانون مالیات‌ها دقیقا در جهت عدالت اجتماعی و برای کمک به بخش خصوصی در جهت تولید و اشتغال بود. ایجاد وزارت رفاه و تامین اجتماعی و نیز گسترده‌شدن تامین اجتماعی از جمله کارهای مهمی بود که در عرصه عدالت اقتصادی انجام شد.

در انتخابات کاندیدا نمی شوم
خاتمی در ادامه‌ در پاسخ به این سوال که نظرتان در مورد انتخابات مجلس چیست آیا همچنان می گویید ایستاده‌ام چون شمع نترسان زآتشم گفت: باید خوشحال باشیم که در کشوری هستیم که هنوز اصل انتخابات وجود دارد؛ هر چند در عمل صد در صد رعایت نمی‌شود. انسان تا در درون حکومت است باید برای عملی کردن خواسته‌های جامعه از امکانات استفاده کند.

وی با انتقاد از برخی سازوکارهای غلط در اجرای انتخابات ، گفت: من همواره بر برگزاری انتخابات آزاد تأکید کرده و می‌کنم.برگزاری انتخابات ر از آن جهت که مردم به واسطه آن می‌توانند نماینده خود را برگزینند، دلگرم‌کننده و حضور گسترده مردم در انتخابات باطل‌السحر خواهد بود، در مقابل روش‌هایی که جلوی حضور نمایندگان مطلوب مردم را می‌گیرند.

خاتمی با تاکید بر این که در انتخابات آتی کاندیدا نخواهد شد، گفت: اما دیگران را برای شرکت در انتخابات تشویق می‌کنم تا نیروهای سالم، معرفی و مردم در انتخاباتی سالم بتوانند نمایندگان خود را برگزینند.

رییس‌جمهور سابق کشورمان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این‌که چگونه از دموکراسی می‌توان به عدالت رسید، دموکراسی را بالاترین مظهر عدالت خواند و گفت: کسانی که در عرصه حیات اجتماعی، عدالت می‌خواهند باید از حاکمیت مردم بر سرنوشت‌شان و مردمسالاری حمایت کنند. آن وقت عدالت در عرصه‌های مختلف ظهور می‌یابد.یکی از افتخارات جمهوری اسلامی این است که در مقابل مسأله انتخاب عنوان خلافت یا امامت، جمهوری اسلامی را برگزید. عدالت در یک جامعه دموکرات و مردم‌سالار بیشتر تأمین می‌شود.

خاتمی هم‌چنین در پاسخ به سوال دیگری در این نشست مبنی بر اینکه آیا هر بار اصلاحات با انقلاب همراه است؟ گفت: یک نمونه نشان دهید. اصلاحات درست که در چارچوب موازین است مانع بروز انقلاب می‌شود و یکی از اشتباهات رژیم طاغوت جلوگیری از اصلاحات و حرکت‌های مردمی تداوم‌بخش حیات طبیعی جامعه بود.

دوازده نفر چه حقی دارند به جای مردم تصمیم بگیرند
خاتمی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره اظهارات اخیر احمد جنتی دبیر شورای نگهبان درباره اصل برائت نامزدهای انتخابات ، گفت: اصل برائت یکی از مهمترین اصول فقهی اسلام و روش و منش پیامبر و بزرگان اسلام است و اگر بخواهیم مصادیق روشن آن را ببینیم فرمان هشت ماده‌ای حضرت امام است که متأسفانه مورد غفلت قرار گرفته و در آن بر اصل برائت تاکید شده است.

وی افزود: مردم می‌خواهند به کسانی که مورد توجهشان هستند رأی دهند،چه حقی داریم به جای مردم تصمیم بگیریم و کسانی که مورد تأیید مردم هستند را از آن‌جا که صلاحیت‌شان برای شش یا ‌12 نفر احراز نشده ردصلاحیت کنیم.

خاتمی با بیان این‌که جرم و انحراف باید ثابت شود نه عدم انحراف، تأکید کرد: پس چه قدر باید به مردم بی‌اعتنا باشیم که بگوییم اکثریت اشتباه می‌کند و چهار نفر درست می‌گویند؛ اصل بر برائت است و اصل بر برائت نشانه اعتماد به مردم است. اصل دموکراسی هم با اصل برائت مستحکم می‌شود و من امیدوارم که به این مسأله در انتخابات توجه شود.

درباره جزایر سه گانه مذاکره کنیم
خاتمی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری در موردارزیابی وی از حضور احمدی نژاد در کنفرانس شورای همکاری خلیج فارس ، گفت: به نظرم سفر کار خوبی بود. باید روابط را گسترده‌تر کنیم و از دیگران رفع نگرانی کنیم. ایران کشوری است که هیچ‌گاه نظر سوئی نسبت به دیگران نداشته و در ‌200 سال اخیر هیچ‌گاه تجاوزی به دیگر کشورها نداشته و این مسأله در دوران جمهوری اسلامی بیشتر مشاهده می‌شود.

وی افزود: مسأله جزایر سه‌گانه نیز مسأله اختلافی بوده که از گذشته وجود داشته و هنوز هم وجود دارد و ما حاضریم برای رفع سوءتفاهمات مذاکره کنیم. دعوت از رییس جمهور برای شرکت در اجلاس شورای همکاری خلیج فارس دعوت خوبی بود و خوب بود که اجابت کردند.

طرح امنیت اجتماعی ضدامنیت اجتماعی است
رییس جمهور سابق کشورمان هم‌چنین با انتقاد از طرح امنیت اجتماعی، تصریح کرد: به نظر من هر کاری که به امنیت اجتماعی بینجامد خوب است اما باید سعی کنیم به نام امنیت اجتماعی، امنیت اجتماعی از بین نرود. به نظر من برخی از برخوردها، برخوردهای نامناسبی است که اهانت به مردان و زنان جامعه اسلامی محسوب می‌شود. البته امیدوارم با حسن نیتی که دست‌اندرکاران طرح امنیت اجتماعی دارند، تلاش‌های مناسبی را انجام دهند تا برخورد نامناسبی با زنان و مردان ایرانی انجام نشود.

در 18 تیر دانشجو مظلوم واقع شد
رییس‌جمهور سابق کشورمان هم‌چنین در پاسخ به سوالی در مورد حادثه 18 تیر ، حادثه ‌18 تیر را یکی از تلخ‌ترین حوادث دوران مسوولیتش عنوان کرد و گفت: مظلوم بزرگ این حادثه دانشجو و دانشگاه بود. البته به دنبال حادثه دانشگاه یک سری آشوب‌های اجتماعی نیز ایجاد شده بود که هیچ ربطی به دانشگاه و دانشجو نداشت و البته باید گفت که هیچ حکومتی اجازه نمی‌دهد چنین آشوب‌هایی شکل بگیرد.آن دسته از آشوب‌های اجتماعی با کمک نیروهای نظامی و انتظامی به درستی و بدون این‌که حتی یک گلوله شلیک شود پایان یافت، آن آشوب‌ها ربطی به دانشجو نداشت و دانشجو و دانشگاه در این جریان مظلوم واقع شد و در بخش استیفای حقوق دانشجو نیز درست عمل نشد.

وی در ادامه به گزارشی که شورایعالی امنیت ملی وقت کشور از حادثه ‌18 تیر تهیه کرده بود و در آن بی‌گناهی جامعه دانشگاهی تأیید شده بود، برخورد با عواملی را که باعث هتک حرمت دانشگاه شدند در حیطه وظایف قوه قضاییه معرفی کرد و گفت:در مرحله پیگیری پرونده 18 تیر نیز دانشجویان مظلوم واقع شدند.

باید از عدالت صدقه ای عبور کرد
محمد خاتمی در ادامه جلسه پرسش و پاسخ با دانشجویان در دانشگاه تهران افزود: من معتقدم اگر بخواهیم از عدالت صدقه‌ای عبور کنیم، باید به صورت سازمان‌ نهادی، امنیت و جامعه را به لحاظ امکانات بهداشتی، معیشتی، مادی و آموزشی تامین کنیم؛ وگرنه این مساله پیش می‌آید که به آن اشاره کردم.

وی هم‌چنین یکی از مهم‌ترین اقدامات انجام‌شده در دوران اصلاحات را تاسیس حساب ذخیره ارزی دانست و گفت: در این مدت حدود 10 میلیارد دلار و حدود چهار میلیارد دلار از پول نفت در اختیار بخش خصوصی قرار گرفت؛ در حالی که از اول انقلاب همواره به مراتب کمتر از چهار میلیارد دلار بخش خصوصی استفاده کرده بود.

خاتمی افزود: ما برای نقاط محروم کشور از جمله خط لوله از جنوب به شمال و تعداد زیادی از پالایشگاه‌های پتروشیمی سرمایه‌گذاری کردیم که خوشبختانه شهرهایی مانند ایلام، سنندج و ارومیه یعنی محروم‌ترین نقاط کشور امروز صاحب تشکیلات اقتصادی هستند و خود می‌توانند مشکلات را حل کنند.

برخوردهای امنیتی با دانشجویان به نفع نظام نیست
خاتمی هم‌چنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که چه پیامی برای دانشجویان زخم‌خورده و رنج‌دیده‌ای دارد که به فعالیت سیاسی در دانشگاه علاقه‌مند هستند اما در زندان حضور دارند؟ گفت: امکانات من در این حد است که فقط حرف بزنم. من به هیچ وجه برخی رفتارها را نمی‌پسندم. اما خیلی‌ها حتی تاب شنیدن حرف زدن را هم ندارند، پس در برابر عمل چه می‌کنند؟.

خاتمی افزود: در مورد دانشجویان زندانی همواره گفته‌ام و باز هم می‌گویم که این گونه برخوردها را با دانشجویان به نفع نظام و جامعه نمی‌بینم. نباید عقیده و بیان و حرکت در چارچوب بیان عقیده، هزینه داشته باشد. این شرط اول دموکراسی است.

وی با اشاره به لایحه حقوق شهروندی رییس قوه قضاییه گفت: یکی از کارهای خوب که الحمدالله توسط آقای هاشمی شاهرودی انجام شد و در همان زمان در مجلس ششم نیز به تصویب رسید، اگر رعایت می‌شد و بشود وضع ما بهتر از این می‌شد.امیدوارم هم این دانشجویان آزاد شوند و هم روزی برسد که هیچ گرفتاری برای بیان اندیشه وجود نداشته باشد، از این رو می‌گویم کسی نباید برای بیان اندیشه دستگیر شود، اگر هم شد چون ما که نمی‌دانیم، اگر مجرم بود، باید طبق موازین قانونی با وی برخورد شود و هیچ کس حق بی‌احترامی و فشارآوردن نابجا به او را ندارد. باید پس از 24 ساعت یا 48 ساعت تفهیم اتهام و آزاد شود و طبق ضوابط قانونی با او برخورد شود. اگر نشود باید از کسانی که این کارها را می‌کنند بازخواست کرد.

خاتمی گفت: در عین حال ما باید هوشیار باشیم و منافع و امنیت نظام را در نظر داشته باشیم و ان‌شاءالله همه با هم بتوانیم به اعتلای بیشتر جامعه کمک کنیم.

در ادامه یکی از دانشجویان دختر حاضر در جمع گفت: ما دخترانی که حجاب داریم و چادر سرمان می‌کنیم مورد بی‌احترامی قرار می‌گیریم و امنیت نداریم. خاتمی در پاسخ گفت: رعایت موازین دینی اصل است و هر کس به آن اهانت کند محکوم است. ما مخلص شما خانم‌های محجبه و چادری هستیم.

بسیاری از دستاوردهای هسته ای حاصل تلاش دولت اصلاحات است
رییس‌جمهور سابق کشورمان، در پاسخ به پرسش دیگری درباره پرونده هسته ای کشور گفت: به هر حال من معتقدم وضعیت ما خیلی خوب نیست؛ اما این امر به این معنا نیست که ما باید از ارزش‌هایمان دست برداریم. خواهران و برادران! بسیاری از دستاوردهای هستهی حاصل تلاش دولت قبل است. دولت فعلی هم البته تلاش‌هایی می‌کند اما ما تلاش‌مان این بود که به شورای امنیت نرویم نه این که از حق‌مان بگذریم. در سال 82 برای اولین دفعه در قطعنامه شورای حکام علاوه بر اصل NPT که استفاده از تکنولوژی صلح‌آمیز هسته‌ای را حق هر کشوری می‌داند، آمد که ایران حق استفاده از تکنولوژی صلح‌آمیز هسته‌ای را دارد؛ البته خوشبختانه هنوز این حق را از ما نگرفته‌اند، بنابراین این جور نیست که در سال‌های قبل از حق ایران گذشته می‌شد و امروز دفاع می‌شود. ما حتی یک گام هم عقب ننشستیم و در هر دو دوره چه این دوره و چه دوره گذشته از این حق استفاده می‌شد. ما نباید دنیا را تحریم کنیم، باید بایستیم، نباید از تهدید استقبال کنیم. در عین حال نباید بگذاریم حرمت‌ها از دست برود. حتما این دولت هم این کار را می‌کند و ما از هیچ یک از حقوق ملت دست برنداشته و نمی‌داریم.

موسویان از دیپلمات‌های جدی و تلاشگر جامعه ماست
خاتمی هم‌چنین در پاسخ به پرسشی درباره پرونده موسویان و این که آیا اظهارنظرها ی محمود احمدی نژاد در این مورد دخالت در قوه قضاییه هست یا نه؟ گفت: البته هر کسی در اظهارنظر آزاد است و من نمی‌خواهم وارد این مقوله شوم؛ اما آقای موسویان یکی از دیپلمات‌های جدی و تلاشگر جامعه ماست و بسیار متاسفم که قبل از هر دادگاهی ایشان را محاکمه کردند.

در این لحظه یکی از دانشجویان درباره سیروس ناصری رسید که خاتمی گفت: ایشان نیز یکی دیگر از دیپلمات‌های خوب کشورمان بودند. اگر مسئله به دادن آدرس جاسوسان باشد که لیستی از آنها دارم اما به شما نمی‌دهیم.

وی افزود: من بداخلاقی را که به نام اسلام و انقلاب می‌شود نمی‌پذیرم و اینجور متهم کردن و آبرو بردن را قبول ندارم. به نظر من بازجو و بازپرس آقای موسویان نظرش درست است و ما باید بگذاریم مراحل قانونی خود را طی کند. آقای ظریف، آقای ناصری و آقای موسویان از کسانی بودند که برای کشور تلاش کردند و من نه ادعا می‌کنم که همه برنامه‌های ما بی‌عیب بوده و نه این که می‌گویم امروز عیب دارد. بگذاریم مصلحت نظام تامین شود.

رییس‌جمهور سابق کشورمان، هم‌چنین در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت سیاست خارجی کشور در دولت اصلاحات، گفت: معتقدم در سیاست خارجی بدون آن که یک ذره از منافع ملی عبور کنیم، حرمت ایران را بالا بردیم، اما بسیاری از کمبودها را نیز داشتیم که بخشی از آن این بود که نتوانستیم در برخی موارد درست تشخیص بدهیم و اجرا کنیم و بخش دیگر نیز به دلیل موانعی بود که پیش ‌روی ما وجود داشت، ولی در عین حال که معتقدم گذشته را باید نقد کرد، بر این اعتقاد نیز هستم که نفی آن بزرگ‌ترین خیانت به این ملت است. وی اظهار امیدواری کرد که دولت فعلی و دولت‌های آینده در زمینه اقتدار، عزت و پیشرفت کشور گام بردارند.

وی در پاسخ به سوال دیگری با اشاره به اعمال سیاست تنش‌زدایی در دولتش گفت: در آن زمان گروه‌های خاصی که از حرف زدن می‌ترسند به نام اسلام، توریست‌های آمریکایی را مورد ضرب و شتم قرار دادند؛ یعنی برای ناامن نشان دادن جامعه. بله حرف زده‌ایم و شاید نتوانسته‌ایم خیلی از آنها را عملی کنیم. از مردم عذرخواهی می‌کنم اما باید اول حرف زد و آن را در جامعه جا انداخت و کاری کرد که آن حرف‌ها عملی شود.

اصلاحات همان است که امام می گفت
خاتمی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که آیا زیر پا گذاشتن بایدها و نبایدهای دینی به نظر شما که در مقام روحانیت هستید جزء اصلاحات است، گفت: ابدا. این اصلاحاتی که من می‌گویم آن چیزی است که حضرت امام (ره) نیز بیان کردند. هر کس بایدها و نبایدهای دینی را زیر پا بگذارد از اسلام جداست؛ اما چه کسی می‌تواند تشخیص دهد و رسالت دولت‌ها چیست؟ دولت‌ها باید تامین‌کننده آزادی، عدالت و پیشرفت مردم باشند و این بهترین خدمت به اسلام است.

ایسنا از افتخارات دانشجویان است
رییس‌جمهور سابق کشورمان، هم‌چنین در پاسخ به پرسشی درباره تفسیرهای مختلف از اصول قانون اساسی، گفت: هر کس آزاد است از قانون اساسی برداشت خود را داشته باشد اما برداشت برخلاف سایر اصول و روح قانون اساسی حتی اگر از سوی شورای نگهبان باشد، پذیرفته شده نیست. حتی در برخی موارد دوستان تفاسیری دارند که با روح قانون اساسی مطابقت ندارد؛ اما به هر حال باید از نظر شورای نگهبان تبعیت کنیم و ان‌شاءالله با کارهایی که انجام می‌شود شاهد تفاسیری نخواهیم بود که مطابق روح قانون اساسی نباشد.

وی در پایان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با توجه به روز دانشجو نظرتان راجع به تغییراتی که ایسنا اعمال شده و تغییر مدیریت‌های پیاپی این رسانه چیست؟ گفت: من پیام خود را به ایسنا دادم. ایسنا از افتخارات جمهوری اسلامی و دانشجویان است و توانست با رعایت مصلحت نظام به عنوان یک رسانه مستقل و آزاداندیش عمل کند و یکی از کارهای بزرگی که خدا را شکر می‌کنم شما دانشجویان در دوره من انجام دادید، تاسیس ایسنا بود. ایسنا باید مستقل و آزاد باشد و تحت تاثیر جریان‌های مختلف نباشد. تغییر مدیر اشکالی ندارد اگر در جهت بهبود، آزادی و استقلال بیشتر این جریان باشد؛ اما اگر در این جهت نباشد اصلا خوب نیست. فقط می‌گویم آقایان فاتح، نادعلی‌زاده و حسن‌زاده از افراد قابل احترام کشور ما بوده و هستند.

نوشته شده توسط : علی

نظرات ديگران [ نظر]