با وجود آنکه شجره طیبه بسیج و ثمرات آن همواره از سوی گروه‌های مختلف مورد برخی بی‌مهری‌ها قرار گرفته، شاهکارهای بسیج چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت و انکار کرد.
قطعا یکی از شاهکارهای بسیج، عملیات پیروزمند والفجر 8 و فتح فاو بوده که به رغم غیر قابل پیش‌بینی بودن بسیاری رویدادهای این میدان، بسیجیان با بررسی‌های دقیق علمی و فنی و در عین حال، توکل و از جان‌گذشتگی،شکل جدیدی از نبرد را به جهانیان عرضه کردند.
سردار حسین علایی در نوشتاری مشروح، به تشریح گوشه‌هایی از اقدامات خارق‌العاده بسیجیان در نبرد فاو پرداخته است.
در این مقاله آمده است: در آن زمان، مهمترین مسئله برای پایان جنگ، روشن شدن آغاز کننده جنگ و کشور متجاوز برای افکار عمومی جهانی و نیز جامعه بین‌المللی بود. به همین منظور، حضرت امام خمینی اصرار داشتند که باید مسئول جنگ مشخص شود تا مشروعیت و امکان تجاوز به ایران در ذهن همسایگان ایران و قدرت‌های بزرگ شکل نگیرد.
بنابراین انجام نبرد فاو در آن شرایط زمانی، مورد نیاز مسئولان کشور و مردم چشم انتظار پیروزی‌های درخشان بود. همچنین اجرای عملیات والفجر 8، می‌توانست روحیه جدیدی برای فرماندهان و طراحان عملیاتی به وجود آورده و موجب نشاط رزمی در آنان شده و نیز قدرت دفاعی و عملیاتی رزمندگان اسلام را بالا برده و یک بار دیگر نشان دهد به‌کارگیری ابتکار عمل، قدرت خلاقیت و تفکر و به دست آوردن اطلاعات درست از دشمن، می‌تواند برتری نظامی در صحنه نبرد را به همراه داشته باشد و دشمن را منفعل کند...

در یکی از اسناد به دست آمده پس از تصرف محل قرارگاه لشکر 26 ارتش بعثی در جریان عملیات والفجر 8، نامه‌ای از فرمانده تیپ 111 به فرمانده سپاه سوم ارتش عراق دیده شد که در آن، فرمانده تیپ در گزارش خود نوشته بود که چهارصد دستگاه لودر، بولدزر و کامیون ایرانی در حال انجام فعالیت‌های مهندسی در میان نخلستان‌های اطراف اروندرود هستند و او با آوردن قراین و شواهدی که از مشاهده فعالیت‌های گوناگون رزمندگان اسلام جمع‌بندی کرده بود، به این نتیجه رسیده بود که ایرانی‌ها می‌خواهند در اینجا عملیات کنند، ولی ماهر عبدالرشید فرمانده سپاه سوم در جواب وی نوشته بود که ایرانی‌ها می‌خواهند ما را در منطقه آبادان و فاو فریب دهند و شما بیخود ترس توی دل نیروها نیانداز، ما بهتر می‌دانیم که ایران کجا می‌خواهد عملیات انجام دهد...

برای پیروزی در هر نبردی غافلگیر کردن دشمن و فریب وی نسبت به منطقه و اهداف عملیات، یکی از اصول اساسی و عوامل مهم رسیدن به موفقیت است. به میزان اهمیت هر عملیات و نیز شرایط برتری دشمن، رعایت اصل غافلگیری می‌تواند کمک بسیاری به رسیدن به نتایج مطلوب بنماید. باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد تا دشمن، هم در تشخیص مکانی که قرار است نبرد در آن صورت گیرد، غافلگیر شود و هم از زمان وقوع آن اطلاع نیابد. برای همین، باید از تاکتیک‌ها و روش‌های عملیاتی جدیدی استفاده کرد تا دشمن نتواند از شیوه‌هایی که قرار است در درگیری از آن استفاده شود، آگاهی یابد.

بنابراین، قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) برای غافلگیر کردن دشمن کارهای زیر را انجام داد:
طرح‌ریزی عملیات فریب
از آنجا که پیشتر نبردهای خیبر و بدر در منطقه هور الهویزه از سوی رزمندگان اسلام انجام شده بود برای همین، با تشکیل قرارگاهی به نام «قرارگاه عملیات فریب» به دشمن نشان داده شد که عملیات بزرگ بعدی قوای اسلام در این منطقه صورت خواهد گرفت. بدین منظور رفتارها به گونه‌ای تنظیم شد که شواهد و قراین تک، به دشمن نشان داده شود...

فرماندهی سپاه با به کارگیری بخشی از توان یگان‌هایی که در مرحله اول عملیات والفجر 8 برای آنها مأموریتی پیش‌بینی نشده بود در منطقه ام‌الخصیب، واقع در روبه‌روی شهر خرمشهر و جزیره ام‌الرصاص و جزیره بوارین واقع در خاک عراق، عملیاتی را طراحی کرد تا یگان‌های دشمن در این منطقه را درگیر نگه داشته و از امکان اعزام فوری آن‌ها به منطقه اصلی عملیات در جبهه فاو جلوگیری نماید. گفتنی است که بلافاصله پس از آغاز عملیات در منطقه فاو، این یگان‌ها به آن ناحیه اعزام شدند. قرارگاه نجف اشرف با استعداد پنجاه گردان از رزمندگان سپاه انجام این مأموریت را بر عهده داشتند که موفق شدند بخشی از دو جزیره هدف را تصرف نمایند. ولی با پیشروی تلاش اصلی در منطقه فاو، کل یگان‌های این قرارگاه پس از 48 ساعت به منطقه والفجر 8 منتقل و مأموریت دفاع حول محور جاده استراتژیک را بر عهده گرفتند...

 

... برای درک شرایط و حالت‌های گوناگون اروندرود، ماه‌ها کار فشرده اطلاعاتی صورت گرفت و با جمع‌بندی اطلاعات موجود در تاریخچه این رودخانه و نیز شرایط جوی منطقه خسروآباد و فاو در بیست سال گذشته که از اداره هواشناسی گرفته شد، وضعیت رودخانه برای طراحی عملیات، مورد مطالعه قرار گرفت.
برای اجرای عملیات عبور غواص‌ها از رودخانه، آموزش‌ها و تمرین‌های بسیاری انجام شد تا شرایط روحی و جسمانی نیروهای عمل کننده به حد مطلوب برسد. این عملیات، اوج خطر پذیری نیروهای انقلاب را به نمایش گذاشت.