دختران در سن بلوغ دچار تضادها و تعارضاتی با والدین‌شان می‌شوند که در صورت بی‌توجهی یا کم‌توجهی والدین به اختلاف‌ها و تضادهای به‌وجود آمده، ممکن است موجب ایجاد فاصله و گسست‌هایی ‌شود که هر روز بر عمق آن افزوده شده و آثار جبران‌ناپذیری برای دختران به وجود بیاورد.
خبرنگار ایسنا ـ منطقه خراسان ـ این موضوع را با خود دخترانی که به سن بلوغ رسیده‌اند و در دوران نوجوانی به سر می‌برند و نیز با برخی جامعه‌شناسان و روانشناسان به بحث و بررسی گذاشته است.
سمیه، 13 ساله، با اشاره به اختلافاتی که با والدینش دارد، گفت: والدینم به خاطر جنسیتم نظرات برادرم را که فاصله سنی چندانی با من ندارد، بر نظرات من ترجیح می‌دهند.
وی با بیان اینکه والدینم در نوع پوشش، ساعت ورود و خروج و حتی ارتباط با دوستان، من را مورد بازخواست قرار می‌دهند، افزود: بیرون رفتن با دوستان و انجام کارهایی که مرا با مخالفت پدر و مادرم روبه‌رو می‌کند، به صورت پنهانی انجام می‌دهم.

مهدیه، 17 ساله، که دانش‌آموز سال سوم دبیرستان است با تایید حرف‌های سمیه اظهار داشت: پدر و مادرم آن قدر من را امر و نهی می‌کنند که برادر کوچکترم به خود این حق را می‌دهد در مورد نحوه پوشش، آرایش و ارتباط با دوستانم، من را امر و نهی کند.
وی با بیان اینکه آن قدر بزرگ شده‌ام که به تنهایی بتوانم برای کارهایم تصمیم‌گیری کنم، گفت: قبول دارم بزرگترهایم از امر و نهی‌هایشان قصد بدی ندارند ولی دیگر از اطاعت کردن دستوراتشان خسته شده‌ام.
مهدیه با اظهار ناراحتی از دختر بودنش افزود: آیا به این دلیل که دختر هستم حق زندگی، اظهارنظر و تصمیم‌گیری برای خود را ندارم؟!
وی فشارهای والدینش را گاهی به اندازه‌ای زیاد خواند که باعث می‌شود به فرار فکر کند و ادامه داد: زمانی که به سرنوشت تاریکم بعد از فرار فکر می‌کنم، از انجامش می‌ترسم و منصرف می‌شوم.
مینا، 19 ساله نیز می‌گوید: در سن بلوغ مشکلات زیادی با پدر و مادرم داشتم و معتقد بودم آنها به هیچ‌وجه مرا درک نمی‌کنند و هیچ وجه اشتراکی در نظرات من با آنها وجود ندارد ولی حالا پس از گذشت یکی دو سال مشکلاتم با آنها بسیار کمتر شده و متوجه می‌شوم که راهنمایی‌هایشان واقعا از سر دلسوزی بوده هر چند نحوه برخوردشان در بعضی مواقع صحیح نبوده و باعث لجبازی بیشتر من می‌شد.
سهیلا، 17 ساله، که از عدم توجه والدینش رنج می‌برد با بیان اینکه آزادم هر کجا می‌خواهم بروم و هر کاری دوست دارم انجام بدهم، گفت: والدینم اصلا برای من اهمیتی قائل نیستند.
وی خواهرش را بهترین دوستش عنوان کرد و افزود: خواهرم تنها کسی است که من را درک می‌کند، مشکلاتم را می‌فهمد و موجب آرامشم می‌شود.
در مقابل، سیما، 23 ساله، نظری متفاوت دارد و می‌گوید: من از کودکی با پدر و مادرم دوست بودم و مشکلاتم را به راحتی با آنها در میان می‌گذاشتم، شاید این مساله ناشی از این است که فرزند اول هستم و فاصله سنی کمتری با آنها دارم.
وی افزود: مادرم مسائلی از قبیل نحوه پوشش، برخورد با دیگران و طرز رفتار در اجتماع را به عهده خودم می‌گذارد و در عین حال با راهنمایی‌های سازنده مانند یک دوست به من کمک می‌کند.
وی مهم‌ترین عامل ایجاد اعتماد به نفس در خود را، پدرش می‌داند و می‌گوید: پدرم با اعتماد به من برای حضور در اجتماع، مهم‌ترین عامل پیشرفت و ترقی من بوده است و این امر در واقع مانع مثبتی بود که اجازه برگشت به عقب را هم از من سلب می‌کرد.
زهرا 25 ساله و لیسانس شیمی، با بیان اینکه تنها دختر خانواده هستم، گفت: پدرم با وجود اینکه مشاور خانواده است اما بدبین و شکاک است.
وی خاطرنشان کرد: پدرم جامعه را محیط مناسبی برای دختران نمی‌دانست و از همان ابتدا با تحصیل من مخالفت می‌کرد، اما مادرم در برابر خواسته پدرم ایستاد تا من تحصیلاتم را ادامه دهم.
وی با بیان اینکه پدرم اکنون به عنوان فرزند نمونه‌اش مرا به دیگران معرفی می‌کند، گفت: کاش پدرم از ابتدا این اعتماد را به من داشت تا اکنون از حضور و صحبت کردن در جمع هراسی نداشتم و شاهد رفتارهای معقول‌تری در برخوردهایم با افراد جامعه بودم.
با توجه به این صحبت‌ها باید منشا بروز تضادها و اختلافات دختران با والدینشان را شناخت و به والدین آگاهی داد تا هر چه سریعتر برای کاهش تضادهای موجود اقدام کنند.
یک روانشناس و مدرس دانشگاه، مادران را به دلیل نزدیکی با دختران دارای مهمترین نقش در افزایش و کاهش تضادها و تعارضات دختران در کانون خانواده دانست و یادآور شد: اگر مادران دارای تحصیلات بوده و از رشد و ویژگی‌های سنی دخترانشان از لحاظ عاطفی، روانی و جسمانی مطلع باشند، موفقیت بیشتری در رفع تضادها و تعارضات به وجود آمده خواهند داشت.
محمدرضا مطهری، با بیان اینکه پدران باید به دخترانشان استقلال بدهند، تاکید کرد: پدران باید به صحبت‌های دخترانشان گوش داده، تحقیرشان نکنند و به نظرات آنها توجه کنند. چرا که عدم اطمینان والدین به دختران، سبب به وجود آمدن مسائل و مشکلاتی برای آنها خواهد شد.
وی استقلال طلبی را از جمله خواسته‌های دختران در سن بلوغ عنوان کرد و افزود: والدین به دلیل عدم آشنایی با زمان و رشد دخترانشان دچار تضاد و تعارض با آنها می‌شوند. والدین در مورد رشد دختران و پیشرفت اطلاعات و فن‌آوری آگاهی کمتری دارند که این امر یکی از دلایل بروز تضاد و اختلاف والدین با دختران می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: ‌وجود تضاد، تعارض و اختلاف بین والدین و دختران سبب می‌شود دختران بر سر دوراهی قرار گیرند که حتی در برخی مواقع از ایستادن در برابر والدین احساس گناه می‌کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه پیام‌نور نیشابور، بر فراهم کردن زمینه استقلال در دختران تاکید کرد و افزود: باید به دخترانمان وظایفی را واگذار کنیم تا آنها احساس استقلال کنند.

وی بر فراهم آوردن زمینه‌ای که دختران در آن قادر به ارائه نظراتشان باشند، تاکید کرد و گفت: باید در مسائل گوناگون از دخترانمان نظرخواهی کنیم تا تصمیم‌گیری را یاد بگیرند.
وی خاطرنشان کرد:‌ دختران دوست ندارند دوستشان باشیم، آنها علاقه‌مندند درک‌شان کنیم، به سخنانشان گوش دهیم و به خواسته‌هایشان توجه کنیم.

مطهری با بیان اینکه باید به دخترانمان ارزش و شخصیت بدهیم، گفت: باید در مسائل خانوادگی از آنها نظرخواهی کنیم تا تصمیم‌گیری را یاد بگیرند که این امر در از بین بردن تعارضات نیز موثر است.

وی احساس زیادی بودن در دختران و تضییع حقوقشان در برابر پسران را، ریشه در گذشته دانست و خاطرنشان کرد: حاکمیت در گذشته بیشتر با مردان بوده است و جامعه ما به گونه‌ای شکل گرفته که در آن گناه و اشتباه دختران عیب شناخته می‌شود اما انجام گناه و اشتباه از سوی پسران عیب شمرده نمی‌شود.

مدرس دانشگاه پیام نور نیشابور در عین حال، بر جلب اعتماد والدین از سوی دختران تاکید کرد و افزود: ایجاد محدودیت‌های والدین برای دختران از سر دلسوزی است.

وی به برخی معضلات و مسائل اخلاقی در جامعه اشاره و اظهار کرد: مردم از طریق روزنامه‌ها، رسانه‌ها و نشریات از بروز این مسائل در اجتماع مطلع شده و برای دخترانشان احساس نگرانی می‌کنند.

وی به بلوتوث‌های مجالس خصوصی و غیره بر روی موبایل و سی‌دی‌ها در سطح جامعه اشاره کرد و افزود: والدین برای جلوگیری از ایجاد این‌گونه مسائل برای دخترانشان و حفظ حیثیت، آبرو و آینده دخترشان، دوست ندارند آنها بدون کسب اجازه به ن‌های مختلف بروند.

مطهری با بیان اینکه افراد درون خانواده‌های مختلف، با فرهنگ‌های گوناگون تربیت می‌شوند، گفت: خانواده‌های جامعه ما به چند دسته مستبد، خودمختار،‌ مذهبی و ولنگار و آزاد تقسیم می‌شوند.

این روانشناس سخت‌گیری‌های بیش‌از اندازه برخی خانواده‌ها را نادرست خواند و افزود: برخی خانواده‌ها با سخت‌گیری‌های نابه‌جا موجب گستاخی دخترانشان می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد‌: گستاخی دختران سبب می‌شود که آنها کارهایشان را به صورت مخفیانه و به‌دور از چشم والدین انجام داده و همیشه در حال مبارزه با خواسته‌های والدین‌شان ‌باشند.

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور نیشابور با اشاره به ارتباط دختر و پسر در برخی‌ خبرهای حوادث که منجر به بروز برخی ناهنجاری‌ها و فجایع می‌شود، گفت: آزادی‌های بیش‌از حد برخی خانواده‌ها برای دخترانشان، سبب بروز چنین فجایعی می‌شود.

وی افزود: ‌خانواده‌ها باید بر اساس اعتقاداتشان زندگی کرده و فرزندانشان را بر اساس دین و مذهبشان تربیت کنند.
وی با تاکید بر گروه همسالان در سنین نوجوانی و اثرگذاری بر روی رفتار آنها، گفت: ‌دوستان گاهی اوقات سبب محکم شدن اعتقادات دوستانشان می‌شوند و گاهی مشکلاتی را برای دوستانشان ایجاد می‌کنند که سبب انحراف آنها می‌شود.

مطهری تاکید کرد: با توجه به این موضوع والدین باید ویژگی‌های دوست خوب را به فرزندانشان بیاموزند.

وی توجه به ظاهر را از ویژگی‌های اخلاقی دختران در نوجوانی دانست و افزود: والدین نباید به دخترانشان بگویند که به خاطر ظاهر دوستت، با او رابطه نداشته باش. جه بسا که باطن او با ظاهرش متفاوت باشد. چرا که از ویژگی‌های دوران نوجوانی توجه به ظاهر است.

وی با بیان اینکه برای بدحجابی طبقه‌بندی خاصی داریم و نباید در این زمینه بر دختران نوجوانمان خرده بگیریم، تصریح کرد: دختران نوجوان به اقتضای سن‌شان قصد خودنمایی و ابراز وجود دارند، اما باید راه‌های صحیح ابراز وجود را به آنها نشان داد.

مطهری شرکت در المپیادها، جلسات سرود و کلاس‌های قصه‌خوانی و قصه‌گویی و مسابقات مختلف را از جمله راه‌های صحیح خودنمایی عنوان کرد و افزود: باید زمینه بروز خودنمایی در دخترانمان را فراهم کنیم تا از توجه افراطی بر ظاهرشان کاسته شود.

وی یکی از عوامل افزایش تضادها و تعارضات در خانواده‌ها را، ایراد گرفتن از وضعیت پوشش دختران در سن نوجوانی عنوان کرد و افزود: هر چه بتوانیم با دخترانمان دوست بوده، آنها را درک کنیم، موفق‌تر خواهیم بود.

وی تفاوت سنی والدین با فرزندان را از دیگر عوامل افزایش تعارضات خواند و افزود: هرچه فاصله سنی والدین با فرزندان بیشتر باشد، درک والدین کمتر می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور نیشابور در ادامه گفت‌وگو با ایسنا، خاطرنشان کرد: اگر تربیت فرزندان بزرگ‌تر صحیح باشد، آنها می‌توانند به الگویی برای خواهران و برادران کوچکتر خود تبدیل شوند.
وی افزود: باید با تربیت صحیح و درست دختران‌مان، به آنها اعتماد کنیم و مطمئن باشیم اگر در محلی نامناسب و بین افرادی نامناسب قرار گرفتند، سالم بر خواهند گشت.

وی ادامه داد: اگر تربیت دخترانمان درونی باشد، آنها خودکنترل می‌شوند و دیگر مشکلی برایشان پیش نخواهد آمد. چرا که آنها از درون احساس می‌کنند اعمالشان گناه و اشتباه بوده و به درستی و نادرستی کارهای خود پی می‌برند.

مطهری با بیان اینکه والدین باید زیبایی و توانمندی دخترانشان را به رخشان بکشند تا دیگران از بیرون او را جلب نکنند، گفت:‌ والدین باید با دخترانشان همدلی کنند، به آنها بها دهند و از دید آنها دنیا را ببینند.
این روانشناس تاکید کرد: اگر تربیت فرزندانمان درونی نباشد، از بیرون قادر به کنترل آنها نخواهیم بود.

وی با تاکید بر اینکه نباید فکر کنیم دخترانمان با ورود به دانشگاه دچار لغزش و گناه می‌شوند و به همین دلیل او را از ادامه تحصیل باز داریم، گفت: ‌باید به دخترانمان اعتماد کرده و به آنها بگوییم هر کجا می‌روی ما به تو اطمینان داریم چرا که شخصیت تو به گونه‌ای صحیح شکل گرفته است.

مطهری خاطرنشان کرد: باید داشتن شخصیت و ویژگی‌های شخصیتی مثبت را به دخترانمان تلقین کنیم. چرا که این امر سبب می‌شود اگر مرتکب عمل اشتباهی شده و خطا کنند، احساس گناه ‌خواهند کرد.

وی افسردگی، هیستری،‌ پارانوییت و اختلال‌های رفتاری و روحی روانی در دختران را، از جمله اثرات تضاد و تعارض بین دختران و والدین‌شان عنوان کرد و افزود: دخترانی که با والدین‌شان دچار تضاد و تعارض هستند، بعد از ازدواج با فرزندان خود نیز دارای مشکل خواهند بود، همان گونه که گفته می‌شود تنبیه شده تنبیه‌گر می‌شود.

این روانشناس خاطرنشان کرد:‌ مادران افسرده، فرزندان افسرده و مادران دارای اختلالات روحی روانی، فرزندانی با مشکلات روحی و روانی تربیت خواهند کرد.
مطهری گفت: اگر دخترانمان را خوب تربیت نکنیم، نسل آینده تباه خواهد شد.

وی افزود: باید به دختران و نسل کنونی خود از کودکی توجه کرده و با توجه به سنین رشد، به نیازهای دخترانمان پاسخ صحیح بدهیم.

مطهری خاطرنشان ساخت: باید زمینه و میدان‌های صحیح را برای ورود دخترانمان به اجتماع فراهم کنیم و تفاوت‌ آنها با جنس مخالف را یادآور شدیم.
وی خانواده،‌ آموزش و پرورش و جامعه را در شکل‌گیری شخصیت فرد موثر دانست و گفت: جامعه در بروز تضادها و تعارضات، نقش مهمی بر عهده دارد.

وی خاطرنشان کرد: ‌همچنین برخی مطالب چاپ شده توسط نشریات و روزنامه‌ها که مورد مطالعه دختران قرار می‌گیرد، باعث به وجود آمدن تعارض و تضاد در آنها می‌شود.

مطهری جایگاه دختران در جامعه امروز را بسیار خوب خواند و افزود: طی 10 تا 15 سال اخیر به زنان و دختران توجه بسیار بیشتری در جامعه ما صورت گرفته است ضمن اینکه حضور زنان و دختران در اجتماع بعد از انقلاب بیشتر شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور نیشابور در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: باید برای زنان و دختران مشاغلی را در نظر گرفت که برایشان مناسب بوده و قادرند در آن‌ زمینه فعالیت کنند.

وی خاطرنشان کرد: برخی خانواده‌ها در چند دهه اخیر آزادی‌های فراوانی به دخترانشان داده و موجب ایجاد شخصیت کاذب در آنها شده‌اند به گونه‌ای که دخترانشان با وضعیت نامناسب وارد اجتماع می‌شوند که این امر به ضرر دختران، خانواده‌ها و نسل آینده است.

مطهری گفت: دخترانمان باید با پوشش مناسب وارد جامعه شوند، به گونه‌ای که به آنها به عنوان یک زن و نه جنس مخالف نگاه شود و مورد سوءاستفاده قرار نگیرند.

وی بحران‌های روحی و روانی را که بر اثر بروز تعارضات و تضادها شکل می‌گیرد، از عوامل فرار دختران از خانه عنوان کرد و افزود: جامعه با دختران فراری برخورد مناسبی ندارد.
وی نقش خانواده در فرار دختران را بسیار مهم ارزیابی کرد و افزود: بعد از خانواده مهمترین نقش را دوستان دختران بر عهده دارند.

این روانشناس سن به وجود آمدن تضادها و تعارضات دختران با والدینشان را، 12 تا 18 سالگی خواند و گفت: اگر این تعارضات به شکل صحیحی حل نشود، تا سنین بزرگسالی ادامه خواهد یافت.